Plantes

Plantes essentielles de la Pharmacopée Chinoise

« Plantes » est le terme couramment utilisé pour désigner les différents éléments de la pharmacopée chinoise. Or, si celle-ci est composée en majorité de plantes (85% environ), les autres éléments sont d’origines animales (13%) et minérales (2%). C’est pourquoi le terme « remèdes » est plus approprié et correspond à la traduction du caractère 藥 yào : remède, médicament.

* soumis à la règlementation CITES (Convention on International Trade in Endangered Species) : commercialisation autorisée avec un permis approprié.
** origine non végétale
*** interdits dans certains pays
**** utilisation interdite, pour étude seulement

Remèdes qui clarifient la Chaleur (Qīng Rè Yào 熱淸藥)

Remèdes qui clarifient la Chaleur et drainent le Feu (Qīng Rè Xiè Huǒ Yào 熱淸泻火藥)

Shí Gāo (石膏 Gypsum)**
Zhī Mŭ (知母 Rhizoma Anemarrhenae)
Zhī Zi (栀子 Fructus Gardeniae Jasminoidis)
Xià Kū Căo (夏枯草 Spica Prunellae Vulgaris)
Dàn Zhú Yè (淡竹叶 Herba Lophatheri)
Lú Gēn (芦根 Rhizoma Phragmitis Communis)
Tiān Huā Fēn (天花粉 Radix Trichosanthis Kirilowii)

Remèdes qui clarifient la Chaleur et assèchent l’Humidité (Qīng Rè Zào Shī Yào 熱淸燥湿藥)

Huáng Qín (黄芩 Radix Scutellariae Baicalensis)
Huáng Băi (黄柏 Cortex Phellodendri)
Huáng Lián (黄连 Rhizoma Coptidis)
Lóng Dăn Căo (胆草 Radix Gentianae Longdancao)
Kŭ Shēn (苦参 Radix Sophorae Flavescentis)

Remèdes qui clarifient la Chaleur et éliminent les Toxines (Qīng Rè Jiě Dú Yào 熱淸解毒藥)

Jīn Yín Huā (金银花 Flos Lonicerae Japonicae)
Lián Qiáo (连翘 Fructus Forsythiae Suspensae)
Pú Gōng Yīng (蒲公英 Herba Taraxaci Mongolici cum Radice)
Bái Xiān Pí (白鲜皮 Cortex Dictamni Dasycarpi Radicis)
Tǔ Fú Líng (土茯苓 Rhizoma Smilacis Glabrae)
Bǎn Lán Gēn (板藍根 Radix Isatidis indigotica)
Bai Hua She She Cao (Herba Hedyotidis Diffusae)
Dà Qīng Yè (大青叶 Folium Isatidis)
Zi Hua Di Ding (Herba cum Radice Violae Yedoensitis)

Remèdes qui clarifient la Chaleur et rafraichissent le Sang (Qīng Rè Liáng Xuè Yào 熱淸凉血藥)

Shēng Dì Huáng (生地黄 Radix Rehmanniae Glutinosae)
Mu Dan Pi (Cortex Moutan Radicis)
Chi Shao Yao (Radix Paeoniae Rubrae)
Xuan Shen (Radix Scrophulariae Ningpoensis)
Di Gu Pi (Cortex Lycii Radicis)
Zi Cao (Radix Arnebiae seu Lithospermi)
Shui Niu Jiao (Cornu Bubali)**
Bai Wei (Radix Cynanchi Baiwei)

Remèdes qui clarifient la Chaleur due au Vide (Qīng Xū Rè Yào 熱虛淸藥)

Qing Hao (Herba Artemesiae Annuae)
Bái Biăn Dòu (白扁豆 Semen Dolichoris Lablab)
Yin Chai Hu (Radix Stellariae Dichotomae)

Remèdes qui purgent (Xiè Xià Yào 泻下藥 )

Remèdes qui purgent fortement (Dà Xià Yào 大下藥)

Da Huang (Radix et Rhizoma Rhei)
Mang Xiao (Mirabilitum)**
Bā Dòu (巴豆 Crotonis Fructus)

Remèdes qui purgent modérément (Rùn Xià Yào 润下藥)

Huo Ma Ren  (Semen Cannabis Sativae)
Yu Li Ren  (Semen Pruni)

Remèdes qui chassent le Vent et drainent l'Humidité (qù fēng Chu shī Yào 去風 湿藥)

Du Huo (Radix Angelicae Pubescentis)
Qin Jiao (Radix Gentianae Qinjiao)
Wei Ling Xian (Radix Clematidis)
Cang Er Zi (Fructus Xanthii Sibirici)
Mu Gua (Fructus Chaenomelis)
Hai Feng Teng (Caulis Piperis Futokadsurae)
Sang Zhi (Ramulus Mori Albae)
Sang Ji Sheng (Ramulus Sangjisheng)
Xi Xian Cao (Herba Siegesbeckiae)
Wu Jia Pi (Cortex Acanthopanacis Gracilistyli Radicis)

Remèdes aromatiques qui transforment l'Humidité (Fāng Xiāng Huà Shī Yào 芳香化湿藥)

Cang Zhu (Rhizoma Atractylodis)
Huo Xiang  (Herba Agastaches seu Pogostemi)
Sha Ren (Fructus Amomi)
Hou Po (Cortex Magnoliae Officinalis)
Bai Dou Kou (Fructus Amomi Kravanh)
Cao Guo (Fructus Amomi Tsao-ko)
Pei Lan (Herba Eupatorii Fortunei)

Remèdes qui drainent l'Humidité (Lì Shī Yào 利湿藥)

Fu Ling (Sclerotium Poriae Cocos)
Ze Xie (Rhizoma Alismatis Orientalis)
Yi Yi Ren (Semen Coicis Lachryma-jobi)
Mu Tong (Caulis Mutong)**** (toutes le variétés de Mu Tong interdites)
Chuān Mù Tōng (川木通 Caulis Clematidis Armandii)
Che Qian Zi (Semen Plantaginis)
Hua Shi (Talcum)**
Yin Chen Hao (Herba Artemesiae Yinchenhao)
Bi Xie (Rhizoma Dioscoreae Hypoglaucae)
Zhu Ling (Sclerotium Polypori Umbellati)
Jin Qian Cao (Herba Lysimachiae)
Di Fu Zi (Fructus Kochiae Scopariae)
Han Fang Ji (Radix Stephaniae Tetrandae)**** (toutes les variétés de Fang Ji interdites)

Remèdes qui transforment les Mucosités, arrêtent la toux, calment la dyspnée

Remèdes qui chassent le Froid et transforment les Mucosités (Qū Hán Huà Tán Yào 祛寒化痰藥)

Ban Xia (Rhizoma Pinelliae Terenatae)
Jie Geng (Radix Platycodi Grandiflori)
Tian Nan Xing (Rhizoma Arisaematis)
Xuan Fu Hua (Flos Inulae)
Bai Jie Zi (Semen Sinapis Albae)

Remèdes qui clarifient la Chaleur et transforment les Mucosités (Qīng Rè Huà Tán Yào 熱淸化痰藥)

Qian Hu (Radix Peucedani)
Zhe Bei Mu (Bulbus Fritillariae Thunbergii)
Chuan Bei Mu (Bulbus Fritillariae Cirrhosae)
Zhu Ru (Caulis Bambusae in Taeniis)
Gua Lou (Fructus Trichosanthis)
Gua Lou Ren (Semen Trichosanthis)
Kun Bu (Thallus Algae)

Remèdes qui arrêtent la toux et calment la dsypnée (Zhǐ Ké Píng Chuǎn Yào 止咳平喘藥)

Kuan Dong Hua (Flos Tussilaginis Farfarae)
Bai Bu (Radix Stemonae)
Su Zi (Fructus Perillae Frutescentis)
Xing Ren (Semen Pruni Armeniacae)
Sang Bai Pi (Cortex Mori Albae Radicis)
Zi Wan (Radix Asteris Tatarici)
Pi Pa Ye (Folium Eriobotryae Japonicae)

Remèdes qui régularisent le Qi (Lǐ Qì Yào 理氣藥)

Chen Pi (Pericarpium Citri Reticulatae)
Qing Pi (Pericarpium Citri Reticulatae Viride)
Zhi Shi (Fructus Immaturus Citri Aurantii)
Mu Xiang (Radix Saussureae Lappae)* (commerce de cette variété de Mu Xiang interdit)
Chuan Mu Xiang
Xiang Fu (Rhizoma Cyperi Rotundi)
Zhi Ke (Fructus Citri Aurantii)
Chuan Lian Zi (Fructus Meliae Toosendan)
Da Fu Pi (Pericarpium Arecae Catechu)
Wu Yao (Radix Lynderae Strychnifoliae)

Remèdes qui facilitent la digestion (Xiāo Shí Yào 消食藥)

Shen Qu (Massa Fermenta)
Shan Zha (Fructus Crataegi)
Lai Fu Zi (Semen Raphani Sativi)
Gu Ya (Fructus Oryzae Sativae Germinatus)
Mai Ya (Fructus Hordei Vulgaris Germinatus)
Ji Nei Jin (Endothelium Corneum Gigerae Galli)**

Remèdes qui font circuler le Sang (Huó Xuè Yào 活血藥)

Dan Shen (Radix Salviae Miltiorrhizae)
Tao Ren (Semen Persicae)
Hong Hua (Flos Carthami Tinctorii)
Chuan Xiong (Rhizoma Ligustici Chuanxiong)
Chuan Niu Xi (Radix Achyranthis Bidentae)
Huai Niu Xi (Radix Cyathulae Officinalis)
Yu Jin (Tuber Curcumae)
Yan Hu Suo Rhizoma Corydalis Yanhusuo)
Ji Xue Teng (Radix et Caulis Jixueteng)
Yi Mu Cao (Herba Leonuri Heterophylli)
San Leng (Rhizoma Sparganii Stoloniferi)
Mo Yao (Myrrha)
Ru Xiang (Gummi Olibanum)
E Zhu (Rhizoma Curcumae Ezhu)
Ze Lan (Herba Lycopi Lucidi)

Remèdes qui arrêtent les saignements (Zhí Xuè Yào 躑血藥)

Ài Yè (艾叶 Artemisiae Argyi Folium)
San Qi (Radix Notoginseng)
Pu Huang (Pollen Typha)
Di Yu (Radix Sanguisorbae Officinalis)
Da Ji (Herba seu Radix Cirsii Japonici)
Xiao Ji (Herba Cephalanoplos)
Ou Jie (Nodus Nelumbinis Nuciferae Phizomatis)
Ce Bai Ye (Cacumen Biotae Orientalis)
Xian He Cao (Herba Agrimoniae Pilosae)
Bai Mao Gen (Rhizoma Imperatae Cylindricae)
Yunnan Baiyao

Remèdes qui tonifient le Yin (Bǔ Yīn Yào 補陰藥)

Mài Mén Dōng (麦门冬 Tuber Ophipogonis Japonici)
Tiān Mén Dōng (天门冬 Tuber Asparagi Cochinchinensis)
Nan Sha Shen (Radix Adenophorae seu Glehniae)
Nu Zhen Zi (Fructus Ligustri Lucidi)
Shi Hu (Herba Dendrobii)*
Bai He (Bulbus Lilii)
Gou Qi Zi  (Fructus Lycii)
Gui Ban (Plastrum Testudinis)**  (CITES: commerce autorisé avec permis)
Bie Jia (Carapax Amydae Sinensis)**
Yu Zhu (Rhizoma Polugonati Odorati)
Han Lian Cao (Herba Ecliptae Prostratae)
Hēi Zhī Ma (黑芝麻 Semen Sesami Indici)
Huang Jing (Rhizoma Polygonati)

Remèdes qui stabilisent et resserrent (astringents) (shōu liǎn gù shè Yào 收敛固摄藥)

Wu Wei Zi (Fructus Schisandrae Chinensis)
Shan Zhu Yu (Fructus Corni Officinalis)
Lian Zi (Semen Melumbinis Nuciferae)
Fu Pen Zi (Fructus Rubi Chingii)
Ma Huang Gen (Radix Ephedrae)
Qian Shi (Semen Euryales Ferocis)
Fu Xiao Mai (Semen Tritici Aestivi)
Rou Dou Kou (Semen Myristicae Fragrantis)
Wu Mei (Fructus Pruni Mume)

Remèdes qui apaisent le Foie et chassent le Vent (Píng Gān Xī Fēng Yào 平肝熄風藥)

Gou Teng (Ramulus cum Uncis Uncariae)
Tian Ma (Rhizoma Gastrodiae Elatae)*
Bai Ji Li (Fructus Tribuli Terrestris)
Shi Jue Ming (Concha Haliotidis)**
Jiang Can (Bombyx Batrycatus)**
Di Long (Lumbricus)**

Remèdes qui calment l'Esprit (Ᾱn Shén Yào 安神藥)

Remèdes qui nourrissent le Cœur et calment l’esprit (Yǎng Xīn Ᾱn Shén Yào 養心安神藥)

Yuan Zhi (Radix Polygalae Tenuifoliae)
Suan Zao Ren (Semen Zizyphi Spinosae)
Bai Zi Ren (Semen Biotae Orientalis)
He Huan Pi (Cortex Albizziae Julibrissin)
Ye Jiao Teng (Caulis Polygoni Multiflori)

Remèdes qui stabilisent l’Esprit (Zhen ān Yào 安藥)

Long Gu (Os Draconis)**
Mu Li (Concha Ostreae)**
Ci Shi (Magnetitum)**
Zhen Zhu Mu (Concha Margaritaferae)**

Remèdes qui ouvrent les Orifices (Kāi Qiào Yào 開竅藥)

Shi Chang Pu (Rhizoma Acori Graminei)
Bing Pian (Borneol)
An Xi Xiang (Benzoinum)